Kan Bitcoin centrale banken vernietigen?

Bitcoin is een digitale munt die, in de woorden van zijn sponsors, “peer-to-peer technologie gebruikt om zonder centrale autoriteit of banken te werken”. Zoals zo ongeveer alles wat met financiën te maken heeft, is ook het onderwerp centrale banken en hun mogelijke vervangers complex, met valide argumenten voor en tegen.

Perspectief: Centrale banken spelen een belangrijke rol

Het digitale tijdperk mag het dan gemunt hebben op centrale banken, het is er nog niet in geslaagd de vertrouwde Encyclopedia Britannica te vernietigen, dus wenden we ons tot de eerbiedwaardige referentie om te leren dat centraal bankieren terug te voeren is tot Barcelona, Spanje, in 1401. De eerste centrale bank, en die welke in haar kielzog volgden, hielpen naties vaak bij het financieren van oorlogen en andere door de overheid gesteunde initiatieven.

De Engelsen verfijnden het concept van centraal bankieren in 1844 met de Bank Charter Act, een wetgevende inspanning die de basis legde voor een instelling die het monopolie had op de uitgifte van geld.Grote Recessie die volgde. Tegenwoordig spelen moderne centrale banken een verscheidenheid aan rollen. De Amerikaanse Federal Reserve, bijvoorbeeld, heeft als taak het monetaire beleid te gebruiken als instrument om het volgende te doen:

• Handhaving van volledige werkgelegenheid en stabiele prijzen
• De veiligheid en soliditeit van het bankwezen en het financiële stelsel van de natie te waarborgen en consumenten in staat te stellen toegang tot krediet te krijgen
• Stabiliseren van het financiële systeem in tijden van crisis
• Helpen toezicht te houden op de betalingssystemen van de natie

Om deze doelstellingen te bereiken kunnen de Federal Reserve en andere centrale banken de rente verhogen of verlagen en geld scheppen of vernietigen.

Als een economie niet snel genoeg groeit, kunnen centrale banken de rente verlagen of geld scheppen. Door de rente te verlagen wordt het voor bedrijven en consumenten minder duur, en dus gemakkelijker en aantrekkelijker, om geld te lenen. Evenzo kunnen centrale banken de hoeveelheid geld vergroten die banken beschikbaar hebben om uit te lenen.

Centrale banken kunnen ook extra inspanningen leveren om economieën te manipuleren. Deze inspanningen kunnen onder meer bestaan uit de aankoop van waardepapieren op de open markt in een poging de vraag ernaar op te wekken. Een grotere vraag leidt tot lagere rentevoeten, omdat leners geen hogere rente hoeven te bieden omdat de centrale bank een kant-en-klare en bereidwillige koper biedt.

Centrale bank – geleide pogingen om economieën op het pad naar welvaart te sturen zijn beladen met gevaar. Als de rente te laag is, kan inflatie een probleem worden. Als de prijzen stijgen en de consumenten het zich niet meer kunnen veroorloven de artikelen te kopen die ze willen kopen, kan de economie vertragen. Als de rente te hoog is, wordt lenen gesmoord en de economie gehinderd.

Lage rentevoeten (in verhouding tot andere landen) leiden ertoe dat investeerders geld uit een land wegtrekken en naar een ander land sturen dat een hoger rendement biedt in de vorm van hogere rentevoeten. Denk aan de benarde situatie van gepensioneerden die voor hun inkomen afhankelijk zijn van hoge rentevoeten. Als de rente laag is, ondervinden deze mensen een directe klap voor hun koopkracht en hun vermogen om hun rekeningen te betalen. Geld sturen naar een land dat een beter rendement biedt is een logische beslissing.

Manipulatie van de rentevoeten en/of de geldhoeveelheid heeft ook een direct effect op de waarde van de munt van een land. Een sterke dollar maakt het voor binnenlandse bedrijven duurder om goederen in het buitenland te verkopen. Dit kan tot binnenlandse werkloosheid leiden. Een zwakke dollar verhoogt de prijs van ingevoerde goederen, waaronder olie en andere grondstoffen. Dit kan het duurder maken voor consumenten om importgoederen te kopen en voor binnenlandse bedrijven om goederen te produceren die afhankelijk zijn van ingevoerde onderdelen of materialen. Ongetwijfeld is een zwakke dollar gunstig voor een trage economie die op gang moet komen, terwijl een sterke dollar goed is voor de consument.

Omdat er een tijd verloopt tussen het moment waarop een centrale bank een beleidsverandering begint door te voeren en het moment waarop die verandering werkelijk effect heeft op de economie van een land, kijken centrale banken altijd naar de toekomst. Ze willen vandaag beleidsveranderingen doorvoeren die hen in staat stellen toekomstige doelen te bereiken.

Perspectief: Centrale banken zijn overbodig

Juist de complexiteit van nationale en wereldeconomieën vormt de basis voor het argument dat deze economieën te onvoorspelbaar zijn om met succes beheerd te kunnen worden door het soort manipulatie waar centrale banken zich mee bezighouden. Dit argument, aangevoerd door voorstanders van de Oostenrijkse School van Economie, kan gebruikt worden ter ondersteuning van de invoering van Bitcoin-achtige peer-to-peer valuta die centrale banken en hun ingewikkelde regelingen uitschakelt.

Bovendien zijn moderne centrale banken al sinds hun ontstaan onderwerp van controverse. En de redenen voor de ontevredenheid zijn breed en gevarieerd. Enerzijds is het concept van monopoliemacht voor veel mensen diep verontrustend. Anderzijds is het bestaan van een onafhankelijke, ondoorzichtige entiteit die de macht heeft om een economie te manipuleren nog verontrustender. Langs deze lijnen zijn veel mensen (waaronder economen en politici) van mening dat centrale banken fouten maken die enorme vertakkingen hebben in het leven van de burgers. Tot die fouten behoren verhogingen van de geldhoeveelheid (waardoor inflatie ontstaat en consumenten gekwetst worden doordat de prijzen voor de goederen en diensten die ze kopen stijgen), het doorvoeren van renteverhogingen (waardoor consumenten die geld willen lenen gekwetst worden), het uitstippelen van beleid dat de inflatie te laag houdt (met werkloosheid tot gevolg), en het doorvoeren van onnatuurlijk lage rentetarieven (waardoor activabubbels in onroerend goed, aandelen of obligaties ontstaan). Langs deze lijnen geeft niemand minder dan voormalig voorzitter van de Federal Reserve Ben Bernanke manipulatie door de centrale bank (die de rentevoeten verhoogde) de schuld van de Grote Depressie van 1929.

In een tijd waarin de technologie de consument in staat heeft gesteld handel te drijven zonder dat een centrale autoriteit nodig is, kan men stellen dat centrale banken niet langer nodig zijn. Een breder onderzoek van het banksysteem breidt dit argument uit. Corruptie in het bankwezen leidde tot de Grote Recessie en een hele reeks schandalen. Bankiers hebben grote angst veroorzaakt in Griekenland en andere naties. Organisaties als het Internationaal Monetair Fonds zijn aangehaald voor het bevorderen van winst boven mensen. En op het meer plaatselijke niveau verdienen bankiers miljarden dollars door als tussenpersoon te fungeren bij transacties tussen individuen. In deze omgeving is het opheffen van het hele banksysteem voor veel mensen een aantrekkelijk concept.

Conclusie

Centrale banken zijn momenteel de dominante structuur die naties gebruiken om hun economieën te beheren. Ze hebben monopoliemacht en zijn niet van plan die macht zonder slag of stoot op te geven. Hoewel Bitcoin en andere digitale munten grote belangstelling hebben gewekt, is hun adoptiegraad miniem en overheidssteun ervoor vrijwel onbestaande. Zolang en tenzij regeringen Bitcoin niet als een legitieme munt erkennen, heeft het weinig hoop centrale banken snel de das om te doen. Dat opgemerkt hebbende, kijken en bestuderen centrale banken over de hele wereld Bitcoin. Op grond van het feit dat metalen munten duur zijn om te maken (ze kosten vaak meer dan hun nominale waarde), is het meer waarschijnlijk dan niet dat centrale banken op een dag zelf digitale munten zullen uitgeven.