Gedecentraliseerde financiering (DeFi)

In zijn eenvoudigste vorm is gedecentraliseerde financiering (DeFi) een systeem waarbij financiële producten beschikbaar komen op een openbaar gedecentraliseerd blockchain netwerk, waardoor ze voor iedereen te gebruiken zijn, in plaats van via tussenpersonen zoals banken of makelaars te gaan. In tegenstelling tot een bank- of makelaarsrekening zijn een door de overheid uitgegeven ID, sofi-nummer, of bewijs van adres niet nodig om DeFi te gebruiken. Meer specifiek verwijst DeFi naar een systeem waarbij op blockchains geschreven software het mogelijk maakt dat kopers, verkopers, leners en ontleners peer to peer met elkaar omgaan of met een strikt op software gebaseerde tussenpersoon in plaats van een bedrijf of instelling die een transactie vergemakkelijkt.

Er worden meerdere technologieën en protocollen gebruikt om het doel van decentralisatie te bereiken. Zo kan een gedecentraliseerd systeem bestaan uit een mix van open-source technologieën, blockchain, en bedrijfseigen software. Slimme contracten die overeenkomstvoorwaarden tussen kopers en verkopers of kredietverstrekkers en leners automatiseren maken deze financiële producten mogelijk. Ongeacht de gebruikte technologie of het platform, zijn DeFi systemen ontworpen om tussenpersonen tussen de handelende partijen te verwijderen.

Hoewel het volume van handelstokens en geld dat in slimme contracten is opgesloten in zijn ecosysteem gestaag is gegroeid. DeFi is een beginnende industrie waarvan de infrastructuur nog wordt uitgebouwd. Regelgeving en toezicht op DeFi zijn minimaal of afwezig. In de toekomst wordt echter verwacht dat DeFi de rails van de moderne financiële wereld zal overnemen en vervangen.

Belangrijkste verklaringen

• Gedecentraliseerde financiering, of DeFi, wil technologie gebruiken om tussenpersonen tussen partijen bij een financiële transactie weg te nemen.
• De componenten van DeFi zijn Stablecoins, use cases, en een softwarestack die de ontwikkeling van toepassingen mogelijk maakt.
• De infrastructuur en de use cases voor DeFi zijn nog in ontwikkeling.

DeFi uitgelegd

Het gebruik van technologie in de financiële dienstverlening is niet nieuw. De meeste transacties bij banken of andere financiële dienstverleners worden tegenwoordig met behulp van technologie tot stand gebracht. De rol van technologie blijft echter beperkt tot het vergemakkelijken van dergelijke transacties. Bedrijven hebben nog steeds te kampen met het navigeren door het juridisch jargon van rechtsgebieden, concurrerende financiële markten, en verschillende normen om een transactie mogelijk te maken. Met zijn stapel gemeenschappelijke softwareprotocollen en openbare blockchains om ze op te bouwen, plaatst DeFi technologie vooraan en in het centrum van transacties in de financiële dienstverlening.

DeFi wordt algemeen geplaatst in het domein van blockchain en cryptocurrencies. Maar de reikwijdte ervan is veel breder. Om de denkprocessen te begrijpen die tot de ontwikkeling van gedecentraliseerde financiering leidden, is het belangrijk de huidige toestand van het financiële ecosysteem te begrijpen.

De moderne financiële infrastructuur is gebouwd op een “hub and spoke” model. Belangrijke economische centra, zoals New York en Londen, fungeren als operationele knooppunten voor de financiële dienstverlening en beïnvloeden de economische activiteit in de spaken – regionale centra of financiële krachtcentrales zoals Mumbai of Milaan die misschien niet zo belangrijk zijn voor de wereld als knooppunten, maar toch fungeren als zenuwcentra voor hun respectieve economieën.

Economische voorspoed of tegenspoed stralen uit van de hubs naar de spaken en naar de rest van de wereldeconomie. Dit model van onderlinge afhankelijkheid wordt herhaald in de werking van mondiale financiële dienstverlenende bedrijven. Ze hebben hoofdkantoren in hubs en plaatselijke filialen, partnerschappen of investeringen over de hele wereld. De wildgroei van hun activiteiten betekent dat de organisatie zelf onderworpen is aan een kluwen van wetten en regels in elk van haar financiële rechtsgebieden. Door hun reikwijdte zijn zulke instellingen systeemrelevant geworden om het evenwicht van de wereldeconomie te bewaren en noodzakelijk om een nieuwe infrastructuur voor financiële diensten in stand te houden of te creëren.

Hoewel dit model in de vorige eeuw goed werkte, bracht de financiële crisis, en vervolgens de Grote Recessie, de tekortkoming van deze architectuur aan het licht. De balansproblemen van een paar grote financiële instellingen veroorzaakten een domino-effect van instortende economieën en het begin van de wereldwijde recessie.

Gedecentraliseerde financiering gebruikt technologie om gecentraliseerde modellen te desintermedieren en het mogelijk te maken overal financiële diensten te verlenen aan iedereen, ongeacht etniciteit, leeftijd, of culturele identiteit. DeFi diensten en apps zijn meestal gebouwd op publieke blockchains, en ze repliceren ofwel bestaand aanbod dat gebouwd is op de rails van gemeenschappelijke technologie standaarden, of ze bieden innovatieve diensten die op maat ontworpen zijn voor het DeFi ecosysteem. Tegelijk bieden DeFi toepassingen gebruikers meer controle over hun geld via persoonlijke portemonnees en handelsdiensten die zich expliciet richten op individuele gebruikers in plaats van instellingen.

Wat zijn de componenten van DeFi?

In grote lijnen zijn de componenten van DeFi dezelfde als die voor bestaande financiële ecosystemen, wat betekent dat ze stabiele valuta’s en een grote verscheidenheid aan gebruiksmogelijkheden vereisen. DeFi componenten nemen de vorm aan van Stablecoins en diensten zoals cryptobeurzen en leendiensten. Slimme contracten bieden het kader voor de werking van DeFi apps omdat ze de voorwaarden en activiteiten coderen die nodig zijn voor de werking van deze diensten. Een smart contract heeft bijvoorbeeld een specifieke code die de precieze voorwaarden van een lening tussen personen vastlegt. Als bepaalde voorwaarden of condities niet vervuld worden, kan onderpand geliquideerd worden. Dit alles gebeurt via een specifieke code in plaats van handmatig door een bank of andere instelling.

Alle componenten van een gedecentraliseerd financieringssysteem behoren tot een softwarestack. De componenten van elke laag zijn bedoeld om een specifieke functie te vervullen bij de opbouw van een DeFi systeem. Samenstelbaarheid is een bepalend kenmerk van de stack omdat de componenten die tot elke laag behoren samen kunnen worden samengesteld om een DeFi app te vormen.

Hieronder staan de vier lagen waaruit de DeFi stack bestaat:

• Afwikkelingslaag: De afwikkelingslaag wordt ook Layer 0 genoemd omdat het de basislaag is waarop andere DeFi transacties worden gebouwd. Ze bestaat uit een openbare blockchain en de eigen digitale munt of cryptocurrency. Transacties die op DeFi apps plaatsvinden worden afgerekend met deze valuta, die al dan niet op openbare markten verhandeld kan worden. Een voorbeeld van de afwikkelingslaag is Ethereum en zijn inheemse token ether (ETH), die op cryptobeurzen verhandeld wordt. De afwikkelingslaag kan ook getoken versies van activa hebben, zoals de Amerikaanse dollar, of tokens die digitale representaties zijn van reële activa. Een onroerend goed token zou bijvoorbeeld eigendom van een stuk grond kunnen vertegenwoordigen.
• Protocollaag: Softwareprotocollen zijn normen en regels die geschreven zijn om specifieke taken of activiteiten te regelen. Parallel aan instellingen in de echte wereld zou dit een verzameling principes en regels zijn die alle deelnemers aan een bepaalde industrie zijn overeengekomen te volgen als voorwaarde om in de industrie te mogen opereren. DeFi protocollen zijn interoperabel, wat betekent dat ze door meerdere entiteiten tegelijk gebruikt kunnen worden om een dienst of een app te bouwen. De protocollaag verschaft liquiditeit aan het DeFi ecosysteem. Een voorbeeld van een DeFi protocol is Synthetix, een handelsprotocol voor derivaten op Ethereum. Het wordt gebruikt om synthetische versies van reële activa te maken.
• Toepassingslaag: Zoals de naam aangeeft, is de toepassingslaag de plaats waar consumentgerichte toepassingen zich bevinden. Deze toepassingen abstraheren onderliggende protocollen tot eenvoudige op de consument gerichte diensten. De meest voorkomende toepassingen in het cryptocurrency ecosysteem, zoals gedecentraliseerde cryptocurrency beurzen en leendiensten, verblijven op deze laag.
• Aggregatielaag: De aggregatielaag bestaat uit aggregators die verschillende toepassingen uit de vorige laag met elkaar verbinden om een dienst aan investeerders te verlenen. Ze kunnen bijvoorbeeld de naadloze overdracht van geld tussen verschillende financiële instrumenten mogelijk maken om het rendement te maximaliseren. In een fysieke opzet zouden dergelijke handelsacties veel papierwerk en coördinatie met zich meebrengen. Maar een op technologie gebaseerd kader moet het beleggen vlotter laten verlopen, zodat handelaars snel tussen verschillende diensten kunnen overschakelen. Lenen en uitlenen is een voorbeeld van een dienst die op de aggregatielaag bestaat. Bankdiensten en crypto wallets zijn andere voorbeelden.

De huidige staat van DeFi

Gedecentraliseerde financiering staat nog in de beginfase van haar ontwikkeling. De totale waarde die in DeFi contracten is vastgelegd bedraagt meer dan $ 48 miljard, per mei 2021

Het DeFi ecosysteem is nog steeds doorspekt met infrastructurele ongelukken en hacks. Ook zwendel is in overvloed in de snel evoluerende DeFi infrastructuur. DeFi “rug pulls”, waarbij hackers een protocol van fondsen beroven en beleggers niet meer kunnen handelen, komen vaak voor, hoewel er gevestigde protocollen zijn die dit risico aanzienlijk kunnen verminderen.

Het open en relatief gedistribueerde karakter van het gedecentraliseerde financiële ecosysteem kan ook problemen opleveren voor de bestaande financiële regelgeving. De huidige wetten zijn gemaakt op basis van het idee van afzonderlijke financiële jurisdicties, elk met zijn eigen set wetten en regels. De grenzeloze transactieruimte van DeFi stelt dit soort regelgeving voor belangrijke vragen. Wie is er bijvoorbeeld schuldig aan een financieel misdrijf dat over grenzen, protocollen, en DeFi apps heen gebeurt?

Slimme contracten zijn een ander punt van zorg voor DeFi regelgeving. Afgezien van het succes van Bitcoin is DeFi het duidelijkste voorbeeld van de stelling “code is wet”, waarin wet een stel regels voorstelt die via onveranderlijke code geschreven en gehandhaafd worden. Het algoritme van het slimme contract is gecodeerd met de nodige constructen en gebruiksvoorwaarden om transacties tussen twee partijen uit te voeren. Softwaresystemen kunnen echter door een grote verscheidenheid aan factoren slecht functioneren.

Ethereum toepassingen

De meeste toepassingen die zich DeFi noemen worden gebouwd bovenop Ethereum, ‘s werelds op één na grootste cryptocurrency platform, dat zich van het Bitcoin platform onderscheidt doordat het gemakkelijker te gebruiken is om andere soorten gedecentraliseerde toepassingen te bouwen dan eenvoudige transacties. Deze complexere financiële gebruiksmogelijkheden werden in 2013 zelfs benadrukt door Ethereum bedenker Vitalik Buterin in de oorspronkelijke Ethereum white paper.

Dat komt omdat Ethereum’s platform voor slimme contracten – die automatisch transacties uitvoeren als aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan – veel meer flexibiliteit biedt. Ethereum programmeertalen, zoals Solidity, zijn speciaal ontworpen voor het maken en inzetten van zulke slimme contracten.

Stel bijvoorbeeld dat een gebruiker wil dat zijn geld volgende week dinsdag naar een vriend gestuurd wordt, maar alleen als de temperatuur volgens een bepaald weerbericht boven de 90 graden Celsius klimt. Zulke regels kunnen in een slim contract geschreven worden.

Met slimme contracten als kern werken tientallen DeFi toepassingen op Ethereum, waarvan er hieronder enkele worden verkend. Ethereum 2.0, een komende upgrade van Ethereum’s onderliggende netwerk, zou deze apps een impuls kunnen geven door de schaalbaarheidsproblemen van Ethereum weg te hakken.

De meest populaire soorten DeFi toepassingen zijn onder andere:

• Gedecentraliseerde beurzen (DEX’en): Online beurzen helpen gebruikers valuta te ruilen tegen andere valuta, of het nu gaat om Amerikaanse dollars voor Bitcoin of ether voor DAI. DEX’en zijn een hot type beurs, die gebruikers rechtstreeks met elkaar verbindt zodat ze cryptocurrencies met elkaar kunnen verhandelen zonder hun geld aan een tussenpersoon toe te vertrouwen.
• Stablecoins: Een cryptocurrency die gebonden is aan een activum buiten de cryptocurrency (de dollar of euro, bijvoorbeeld) om de prijs te stabiliseren.
• Uitleenplatforms: Deze platforms gebruiken slimme contracten om tussenpersonen zoals banken te vervangen die leningen in het midden beheren.
• Verpakte Bitcoins (WBTC): Een manier om Bitcoin naar het Ethereum netwerk te sturen zodat de Bitcoin direct gebruikt kan worden in Ethereum’s DeFi systeem. Met WBTC’s kunnen gebruikers rente verdienen op de Bitcoin die ze uitlenen via de hierboven beschreven gedecentraliseerde leenplatforms.
• Voorspellingsmarkten: Markten om te wedden op de uitkomst van toekomstige gebeurtenissen, zoals verkiezingen. Het doel van DeFi versies van voorspellingsmarkten is om dezelfde functionaliteit te bieden, maar dan zonder tussenpersonen.

Naast deze apps zijn er ook nieuwe DeFi concepten omheen ontsproten:

• Yield Farming: Voor kundige handelaren die bereid zijn risico te nemen is er Yield Farming, waar gebruikers verschillende DeFi tokens doorzoeken op zoek naar mogelijkheden voor grotere rendementen.
• Liquidity Mining: Wanneer DeFi toepassingen gebruikers naar hun platform lokken door ze gratis tokens te geven. Dit is de meest gegeerde vorm van Yield Farming tot nu toe.
• Samenstelbaarheid: DeFi apps zijn open source, wat betekent dat de code erachter openbaar is voor iedereen om te bekijken. Als zodanig kunnen deze apps gebruikt worden om nieuwe apps “samen te stellen” met de code als bouwstenen.
• Lego’s van geld: Het begrip composeerbaarheid anders geformuleerd, zijn DeFi apps als Legos, de speelgoedblokken die kinderen in elkaar klikken om gebouwen, voertuigen enzovoort te bouwen. DeFi apps kunnen op dezelfde manier als “geld lego’s” in elkaar geklikt worden om nieuwe financiële producten te bouwen.

Leningplatforms

Uitleenmarkten zijn een populaire vorm van DeFi, die leners in contact brengt met leners van cryptocurrencies. Een populair platform, Compound, stelt gebruikers in staat cryptocurrencies te lenen of zelf leningen aan te bieden. Gebruikers kunnen geld verdienen aan rente voor het uitlenen van hun geld. Compound stelt de rentetarieven algoritmisch vast, dus als er meer vraag is om een cryptocurrency te lenen, worden de rentetarieven hoger geschoven.

DeFi lenen is op onderpand gebaseerd, wat betekent dat om een lening te kunnen afsluiten een gebruiker onderpand moet geven – vaak ether, de token die Ethereum aandrijft. Dat betekent dat gebruikers hun identiteit of bijbehorende kredietscore niet prijsgeven om een lening af te sluiten, wat de manier is waarop gewone, niet-DeFi leningen werken.

Stablecoins

Een andere vorm van DeFi is de Stablecoin. Cryptocurrencies ondergaan vaak scherpere prijsschommelingen dan fiat, wat geen goede eigenschap is voor mensen die willen weten hoeveel hun geld over een week nog waard zal zijn. Stablecoins koppelen cryptocurrencies aan niet-cryptocurrencies, zoals de U.S. dollar, om de prijs onder controle te houden. Zoals de naam al aangeeft, beogen Stablecoins prijsstabiliteit te brengen.

Voorspellingsmarkten

Een van de oudste DeFi toepassingen die op Ethereum leven is een zogenaamde voorspellingsmarkt, waar gebruikers wedden op de uitkomst van een of andere gebeurtenis. Het doel van de deelnemers is geld te verdienen, hoewel voorspellingsmarkten soms uitkomsten beter kunnen voorspellen dan conventionele methoden, zoals peilingen. DeFi heeft de potentie om de belangstelling voor voorspellingsmarkten op te krikken, want die worden traditioneel door overheden gefronst en vaak stilgelegd als ze op een gecentraliseerde manier gerund worden.

DeFi FAQ

Hoe verdien ik geld met DeFi?

De waarde die opgesloten zit in Ethereum DeFi projecten is geëxplodeerd, waarbij veel gebruikers naar verluidt veel geld verdienen. Met behulp van op Ethereum gebaseerde leen-apps, zoals hierboven vermeld, kunnen gebruikers “passief inkomen” genereren door hun geld uit te lenen en rente op de leningen te genereren. Yield farming, hierboven beschreven, heeft de mogelijkheid tot nog grotere opbrengsten, maar met groter risico. Het stelt gebruikers in staat het uitleenaspect van DeFi te benutten om hun crypto-activa aan het werk te zetten en zo de best mogelijke opbrengsten te genereren. Deze systemen hebben echter de neiging ingewikkeld te zijn en vaak ondoorzichtig.

Is investeren in DeFi veilig?

Nee, het is riskant. Velen geloven dat DeFi de toekomst van de financiële wereld is en dat vroeg investeren in de ontwrichtende technologie tot enorme winsten kan leiden. Maar het is moeilijk voor nieuwkomers om de goede van de slechte projecten te scheiden. En, er is veel slechts geweest. Veel investeerders verloren veel geld. Bovendien komen DeFi bugs helaas nog steeds veel voor. Slimme contracten zijn krachtig, maar ze kunnen niet meer veranderd worden als de regels eenmaal in het protocol ingebouwd zijn, wat bugs vaak permanent maakt en zo het risico verhoogt.

Wanneer zal DeFi mainstream gaan?

Hoewel steeds meer mensen zich tot deze DeFi toepassingen aangetrokken voelen, is het moeilijk te zeggen waar ze heen zullen gaan. Veel daarvan hangt af van wie ze nuttig vindt en waarom. Velen geloven dat verschillende DeFi projecten het potentieel hebben om de volgende Robinhood te worden, en hordes nieuwe gebruikers aan te trekken door financiële toepassingen inclusiever te maken en open voor mensen die traditioneel geen toegang hebben tot zulke platforms. Deze financiële technologie is nieuw, experimenteel en niet zonder problemen, vooral wat betreft beveiliging of schaalbaarheid. Ontwikkelaars hopen deze problemen uiteindelijk recht te zetten. Ethereum 2.0 zou de schaalbaarheidsproblemen kunnen aanpakken door een concept dat bekend staat als sharding, een manier om de onderliggende database op te splitsen in kleinere stukjes die voor individuele gebruikers beter te beheren zijn.

Hoe zal Ethereum 2.0 DeFi beïnvloeden?

Ethereum 2.0 is geen panacee voor alle problemen van DeFi, maar het is een begin. Andere protocollen zoals Raiden en TrueBit zijn ook in de maak om de schaalbaarheidsproblemen van Ethereum verder aan te pakken. Als en wanneer deze oplossingen op hun plaats vallen, zullen Ethereum’s DeFi experimenten een nog betere kans hebben om echte producten te worden, en mogelijk zelfs mainstream te worden.